Jeanneke Scholtens

Jeanneke Scholtens, oprichter van Buro Zorro, is al jaren toonaangevend in de wereld van trendonderzoek. Ze schreef de spraakmakende boeken Holy Fuck en Roes, en heeft naast haar rol als toekomststrateeg en ondernemer ook ruime ervaring met interim management bij diverse bedrijven, zoals Hero en de Scholtens Groep.

Waarom is lange termijn denken belangrijk?

Hoe kunnen we duurzaam groeien en tegelijk bijdragen aan het welzijn van de planeet?

In de snel veranderende wereld van vandaag maken we vaak korte termijn beslissingen. De constante stroom van breaking news en notificaties leidt ons naar snelle, reactieve keuzes, vaak voortkomend uit stress. Met een longpath mindset (afkomstig van futurist Ari Wallach) druk je vaker bewust op de pauzeknop. Om na te denken, uit te zoomen, het grotere geheel te overzien.

Nadenken over de toekomst

Hoe vaak denk jij na over de lange termijn? Stel je jezelf vragen als: wat betekent dit over 20, 30 jaar, een volgende generatie of zelfs miljoenen jaren? Sta je wel eens stil bij de generaties die na jou komen? De gevolgen van transities, zoals de klimaatcrisis, zijn niet pas over 20 jaar voelbaar; ze zijn er nu al. De natuur staat onder druk, banen veranderen, en onzekerheid neemt toe. Lange termijn denken richt zich daarom niet alleen op de toekomst, maar ook op het heden. Het vraagt om moedige beslissingen die bijdragen aan een betere wereld, ondanks de uitdagingen op korte termijn. Hoogleraar Jan Rotmans stelt dat ongeveer 25 procent van de bevolking nodig is om een omslagpunt te bereiken. Hij moedigt ons aan om door een transitiebril te kijken en de vele gelijktijdige transities te onderkennen, van energie- en landbouwtransities tot veranderingen in onderwijs en grondstoffengebruik.

Lange termijn denken is nodig om keuzes te maken die bijdragen aan een duurzame toekomst en aan brede maatschappelijke doelen, zoals een gezonde economie, beter onderwijs, een leefbare woonomgeving, en een beter zorgsysteem. Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor lange termijn denken in een korte termijn wereld, zoals in de politiek en media. In Nederland zijn er tal van initiatieven om de lange termijn op de agenda te zetten, zoals een ministerie van de toekomst, een waarnemend ombudsman voor toekomstige generaties en de opkomende burgerberaden. Deze opmars van instanties, clubs en individuen toont aan dat de lange termijn steeds serieuzer wordt genomen. En terecht.

Het verschil tussen overleven en floreren

Het verschil tussen bedrijven die alleen overleven en bedrijven die floreren, zit vaak in hun visie en strategie. Bedrijven die vooral gefocust zijn op korte termijn resultaten, zoals snelle winst of kostenbesparingen, kunnen tijdelijk groeien, maar zijn kwetsbaar bij veranderende marktomstandigheden. Ze missen vaak de veerkracht om adequaat te reageren op nieuwe trends, technologische vooruitgang of veranderende klantbehoeften.

Daartegenover staan bedrijven die investeren op de lange termijn. Deze organisaties bouwen aan duurzame bedrijfsmodellen en innoveren continu. Ze hebben oog voor bredere maatschappelijke thema’s zoals klimaat, onderwijs en de impact van nieuwe technologieën. Hierdoor kunnen ze zich niet alleen aanpassen aan veranderingen, maar ook zelf de toekomst vormgeven. Een inspirerend voorbeeld is het Engelse bedrijf Faith in Nature, dat de natuur als lid van de Raad van Bestuur heeft benoemd, waardoor de natuur een officiële stem heeft in de bedrijfsvoering. Dit soort initiatieven maakt het belang van lange termijn denken concreet en stelt bedrijven in staat om een positieve impact te hebben op toekomstige generaties.

Lange termijn denken concreet maken

Lange termijn denken draait om meer dan klimaatbewustzijn. Het gaat om vragen als: “Draagt het besluit dat ik maak bij aan het collectieve goed?” en “Houd ik rekening met de belangen van toekomstige generaties?” In de politiek, de samenleving en het bedrijfsleven zien we steeds vaker initiatieven die deze vragen serieus nemen. Denk aan petities voor het belang van toekomstige generaties, de oprichting van de Toekomst Kamer, en bedrijven die een ‘toekomststoel’ in hun vergaderingen introduceren om de stem van de natuur of de volgende generatie te vertegenwoordigen. 

“De Toekomst Kamer is een nieuw initiatief binnen de politiek, net zoals de plekberaden en het ministerie van de toekomst in de samenleving, en de Global Seed Vault in samenwerking met het bedrijfsleven. Onderweg kwam ik deze Loesje-poster tegen, die hier perfect op aansluit: “Gezocht. Van die plannen die nog generaties mee kunnen.” Het toekomstdenken leeft niet alleen in verbeelding, maar krijgt ook vorm binnen het recht. Dit verre perspectief voelt als een ruimvallende jas, die bovendien warm en veilig aanvoelt.” Jeanneke in het boek De toekomst is fantastisch.

De toekomst is fantastisch

Laten we blijven zoeken naar plannen die generaties lang meegaan – zowel in onze verbeelding als in onze daden.

Meer ontdekken over lange termijn denken en hoe jij dit kunt doen in jouw bedrijf of organisatie? Bestel ‘De toekomst is fantastisch‘! Dit praktische handboek leert je de kunst van toekomstdenken.